مقدمه‌ای بر ستاره‌شناسی، اخترفیزیک و کیهان‌شناسی

۱۳۹۹/۸/۸ ۱۰:۳۵:۰۷

ما و دنیای رازآلود کیهان مقدمه‌ای بر ستاره‌شناسی، اخترفیزیک و کیهان‌شناسی: انسان از دیرباز به شناخت و مطالعه‌ی محیط پیرامون خود علاقه‌مند بوده است، اما شناخت آسمان به سبب آن که دور از دسترس انسان قرار داشته است رمزآلودتر بوده و همیشه کنجکاوی بشر را برانگیخته است. دانشمندانِ بسیاری از زمان‌هایی دور مطالعه‌ی آسمان، اجرام آسمانی و حرکت و تغییرات آن‌ها را آغاز کرده‌اند و کشفیات بشر هر روز بر دانسته‌های آن‌ها افزوده است تا ما به شناخت امروز از کیهان دست یافته‌ایم. کسانی چون کوپرنیک، کپلر، خیام و خوارزمی از پیشگامان این دانش شگفت‌انگیزند. هرچند مسلم است که ناشناخته‌های ما از جهان بسیار بیشتر از دانسته‌هاست اما دانشمندان [...]

مقدمه‌ای بر ستاره‌شناسی، اخترفیزیک و کیهان‌شناسی۱۳۹۹/۸/۸ ۱۰:۳۵:۰۷

سرانجام پژوهشگران ناسا عناصری که در یک انفجار ابرنواختری ایجاد می‌شوند را شناسایی کردند.

۱۳۹۸/۷/۲۷ ۱۹:۱۷:۵۱

آن چه در دل انفجار ابرنواختری ذات‌الکرسی A رخ داده است. عناصر کشف شده در انفجار ابرنواختری ذات‌الکرسی A رصدخانه‌ی پرتو ایکس چانداری ناسا مدت زمان زیادی باقی مانده‌ی انفجار ابرنواختری ذات‌الکرسی A را مورد رصد قرار داده است. ذات‌الکرسی A یکی از مشهورترین اشیاء مطالعه شده‌ی راه شیری است که باقی مانده‌ی انفجار یک ستاره است. رصدهای اخیر مکان عناصری که در پسِ باقی مانده‌ی این ستاره قرار دارد را آشکار کرده است. ابرنواختر چیست؟ انفجار ابرنواختری زمانی رخ می‌دهد که یک ستاره‌ی پرجرم تمام سوخت هسته‌ی خود را مصرف کرده است و فشار مرکزی آن از میان می‌رود. در این زمان مواد درون هسته توسط نیروی گرانش [...]

سرانجام پژوهشگران ناسا عناصری که در یک انفجار ابرنواختری ایجاد می‌شوند را شناسایی کردند.۱۳۹۸/۷/۲۷ ۱۹:۱۷:۵۱

نوسان طعم نوترینو

۱۳۹۸/۷/۲۰ ۲۳:۵۷:۵۶

نوسان طعم نوترینوهای جرم‌دار دوستانی که در کانال تلگرام ما به آدرس t.me/phypo با ما همراه هستند، حتماً با سری صحبت‌ها درباره آشنایی با مدل استاندارد ذرات بنیادی آشنا هستند. در این سری صحبت‌ها که می‌تواین از طریق این لینک به آن دسترسی داشته باشید، ما در مورد یکی از عجیب‌ترین ذرات مدل استاندارد یعنی نوترینو نیز صحبت کردیم. در آن‌جا گفتیم، نوترینوها ذراتی هستند که برهتکنش بسیار ضعیفی دارند به طوری که به دشواری آشکار می‌شوند اگر چه در هر ثانیه تعداد بسیار زیادی از آن‌ها از بدن ما عبور می‌کنند. هم‌چنین گفتیم که نوترینو‌ها سه طعم دارند و در سه نسل نوترینو الکترون، نوترینو میون و نوترینو تاو [...]

نوسان طعم نوترینو۱۳۹۸/۷/۲۰ ۲۳:۵۷:۵۶

دینامیک و معادله‌ی حرکت دستگاه‌های دوجرمی چگونه است؟

۱۳۹۸/۷/۲۷ ۱۹:۲۴:۲۴

دستگاه‌های دوجرمی یا دوتایی‌ها دستگاه دوجرمی چیست؟ دستگاه‌های دوجرمی یا دوتایی، به اشیائی گفته می‌شود که متشکل از دو جرم جفت شده‌اند. آن‌چه که این دو جسم را در قید هم نگاه می‌دارد نیروی گرانش بین آن‌هاست. این نوع از اجسام بیش از هر چیز در فضای بیکران کیهان دیده می‌شود. حتی بیش از نیمی از ستاره‌هایی که در آسمان دیده می‌شوند دوتایی هستند. این دوتایی‌ها حول مرکز جرم مشترکشان می‌چرخند. برای حرکت دو جسم که در برهمکنش متقابل با هم هستند می‌توان معادله‌ی حرکت و زمان تناوب چرخش آن‌ها حول یکدیگر را به دست آورد. در این مطلب قصد داریم حرکت چنین سیستمی را بررسی کنیم. معادله حرکت دستگاه [...]

دینامیک و معادله‌ی حرکت دستگاه‌های دوجرمی چگونه است؟۱۳۹۸/۷/۲۷ ۱۹:۲۴:۲۴

آشنایی با مدل استاندارد ذرات بنیادی (آموزش صوتی و تصویری)

۱۴۰۰/۱۰/۱۹ ۱۳:۰۲:۰۹

آموزش صوتی و تصویری آشنایی با مدل استاندارد ذرات بنیادی نظریه‌ها و یافته‌های هزاران فیزیک‌دان از سال 1930 تا کنون آگاهی و دانش قابل توجهی را برای بشر فراهم آورده تا به این پرسش پاسخ بدهد که ساختار بنیادین ماده چیست؟ همه‌ی آن‌چه که ما در جهان شناخته‌ایم از تعداد محدود و مشخصی از اجزاء بنیادی ساخته شده است که آن‌ها را ذرات بنیادی می‌نامیم و این ذرات تحت تأثیر چهار نیروی بنیادی هستند. تاکنون بهترین مدلی که چگونگی برهمکنش این ذرات بنیادی و سه مورد از نیروهای بنیادی را توصیف کرده است، مدل استاندارد ذرات بنیادی است. این مدل در توصیف اغلب مشاهدات تجربی ما از کیهان موفق بوده [...]

آشنایی با مدل استاندارد ذرات بنیادی (آموزش صوتی و تصویری)۱۴۰۰/۱۰/۱۹ ۱۳:۰۲:۰۹

دستگاه دو ستاره‌ای با نمایی سه بعدی که توده‌ی بزرگی از انرژی در خود دارد

۱۳۹۸/۸/۲ ۱۱:۳۹:۵۹

یک دستگاه دو ستاره‌ای، سه بعد و توده‌ی عظیمی از انرژی طی دهه‌های متوالی ستاره‌شناسان شاهد فوران‌های نامنظمی از دستگاه دو ستاره‌ای V745 Sco بوده‌اند، که در فاصله‌ی حدود 25000 سال نوری از زمین قرار گرفته است. فوران قبلی این دستگاه دوتایی که در طول سال‌های 1937 تا 1989 مشاهده شده است ستاره‌شناسان را شگفت‌زده کرد. زمانی که این دستگاه دوجرمی در ششم فوریه 2014 فوران کرد، دانشمندان با مجموعه‌ای از تلسکوپ‌های مختلف که رصدخانه‌ی پرتو ایکس چاندرای ناسا از آن جمله بود، آماده‌ی رصد این رخداد بودند. V745 Sco یک دستگاه ستاره‌ای دوتایی شامل یک غول قرمز و یک کوتوله‌ی سفید است که گرانش آن دو را در قید [...]

دستگاه دو ستاره‌ای با نمایی سه بعدی که توده‌ی بزرگی از انرژی در خود دارد۱۳۹۸/۸/۲ ۱۱:۳۹:۵۹

درباره کشف مهم امواج گرانشی و جایزه نوبل فیزیک ۲۰۱۷

۱۳۹۸/۸/۲ ۱۱:۴۰:۳۷

جایزه‌ی نوبل فیزیک 2017 به کشف امواج گرانشی اختصاص یافت همانطور که حتما مطلع شده‌اید، روز 3 اکتبر، آکادمی نوبل برندگان جایزه نوبل فیزیک 2017 را اعلام کرد. سه دانشمند آمریکایی که به سبب مشارکت در کشف امواج گرانشی که از بزرگترین کشفیات فیزیک تجربی در قرن بیست و یکم است، به دریافت این جایزه نائل شدند. در حدود دو سال پیش که امواج گرانشی کشف شدند، ما بر روی کانال تلگرام درگاه فیزیک ایرانیان مطالبی آموزشی را در رابطه با این کشف بسیار بسیار مهم قرار دادیم. در روز اعلام برندگان نوبل فیزیک 2017 نیز ما با اضافه کردن مطالبی آن‌ها را بازنشر دادیم که اکنون در سایت نیز [...]

درباره کشف مهم امواج گرانشی و جایزه نوبل فیزیک ۲۰۱۷۱۳۹۸/۸/۲ ۱۱:۴۰:۳۷

پیکرنمای آسمانی یا صورت فلکی چیست؟

۱۳۹۸/۷/۲۱ ۰:۱۵:۲۰

پیکرنمای آسمانی یا صورت فلکی چیست؟ تاریخچه مردم در سرتاسر دنیا و در هر سن و سالی زمان‌هایی را به تماشای ستارگان نشسته‌اند، برخی نیز ستاره‌ای در آسمان دارند یا در گروه‌هایی از ستارگان که کنار هم قرار گرفته‌اند شمایلی یا طرحی را مشاهده کرده‌اند. این ستارگان که اوقات لذت‌بخشی را برای بسیاری فراهم آورده‌اند، از سالیان پیش توجه بشر را به خود جلب کرده است و به عنوان ابزاری برای ستاره‌شناسان، کشاورزها، دریانوردان و طالع‌بین‌ها به کار رفته‌اند. تجسم خیالی مردمان باستان از اشکالی که ستارگان در آسمان ساخته‌اند به نام صورت‌های فلکی یا پیکرنماهای آسمانی شناخته می‌شوند. مردمان ملل مختلف برای پیکرنماهای آسمانی افسانه‌هایی نیز ساخته‌اند و شاعران [...]

پیکرنمای آسمانی یا صورت فلکی چیست؟۱۳۹۸/۷/۲۱ ۰:۱۵:۲۰

قوانین طبیعت که موجب محدودیت بشر شده است

۱۳۹۸/۸/۲ ۱۱:۴۱:۳۳

قوانین طبیعت که موجب محدودیت بشر شده است در اوایل قرن بیستم دو انقلاب بزرگ در فیزیک منجر شد که درک کلی بشر از قوانین طبیعت و کیهان دگرگون شود. پیش از پیدایش مکانیک کوانتومی و ارائه‌ی نظریه‌ی نسبیت انیشتین انسان‌ها تصور می‌کردند توانایی‌های نامحدودی دارند، اما با پیشرفت در علم فیزیک بشر پی برد که دسترسی او در کیهان می‌تواند از بسیاری جهات محدود شود. به طور مثال بنابر اصلی بنیادی در نظریه‌ی نسبیت ما هرگز نمی‌توانیم به سرعتی بیش از سرعت نور دست پیدا کنیم و یا در مکانیک کوانتومی اصل عدم قطعیتِ مکان-تکانه ما را در اندازه‌گیری با دقت خیلی بالا محدود می‌کند، و این محدودیت‌ها نه [...]

قوانین طبیعت که موجب محدودیت بشر شده است۱۳۹۸/۸/۲ ۱۱:۴۱:۳۳
رفتن به بالا