انبرک‌های نوری: نقطه‌ی تلاقی فیزیک و زیست‌شناسی

۱۳۹۸/۸/۲ ۱۱:۴۴:۵۰

انبرک‌های نوری: نقطه‌ی تلاقی فیزیک و زیست‌شناسی اندازه‌گیری نیروهای کمی با استفاده از انبرک‌های نوری چگونه از ویژگی‌های مکانیکیِ مولکول‌های زیستی پرده برمی‌دارد؟ بیست سال قبل برای اولین بار نشان داده شد که انبرک‌های نوری ابزاری هستند که برای گستره‌ای از پژوهش‌ها از بیوفیزیک گرفته تا زیست‌شناسی سلولی کاربرد دارند. همچنان که از نامشان پیداست انبرک‌های نوری از پرتوی نوری برای نگه ‌داشتن و دستکاری اشیاء کوچک‌مقیاس همچون مولکول‌های زیستی یا حتی سلول‌های زنده استفاده می‌شوند. این ابزار زمانی ایجاد می‌شود که یک پرتوی لیزری با استفاده از یک عدسی، قویاً به ناحیه‌ای کوچک در فضا متمرکز می‌شود. این ناحیه به تله‌ای اپتیکی تبدیل می‌شود که قادر است اشیاء [...]

انبرک‌های نوری: نقطه‌ی تلاقی فیزیک و زیست‌شناسی۱۳۹۸/۸/۲ ۱۱:۴۴:۵۰

توفند چیست و چگونه شکل می‌گیرد؟

۱۳۹۸/۸/۲ ۱۱:۴۵:۳۵

توفند چیست و چگونه شکل می‌گیرد؟ مراحل به وجود آمدن توفان‌های سهمگین توفندها (Hurricane) در حقیقت توفان‌ها و گردبادهای خیلی شدیدی هستند که بنا بر مکان وقوع‌شان مردم نام‌های گوناگونی به آن‌ها می‌دهند. دانشمندان این نوع توفان‌های بزرگ را توفند یا تندباد دریایی (tropical cyclone) می‌نامند. چنین توفان‌هایی که بیش‌تر آن‌ها بر فراز اقیانوس اطلس شکل می‌گیرند، به شدت متلاطم‌اند و با باران و سیلاب تند همراه‌اند. به طور معمول برای توفندهایی که در اقیانوس اطلس شکل گرفته‌اند از نام Hurricanes استفاده می‌شود اما همه‌ی انواع آن را توفند (tropical cyclone) می‌نامند. مناطقی که چنین توفان‌هایی شکل می‌گیرد در تصویر زیر مشخص شده است. نقشه‌ی توفان‌ها و توفندهای [...]

توفند چیست و چگونه شکل می‌گیرد؟۱۳۹۸/۸/۲ ۱۱:۴۵:۳۵

از خورشیدگرفتگی و ماه‌گرفتگی چه می‌دانید؟

۱۳۹۸/۹/۲۳ ۲۳:۲۸:۵۹

مقدمه‌ای بر ستاره‌شناسی، اخترفیزیک و کیهان‌شناسی (فصل یک-بخش شش) گرفت‌ها در آسمان (خورشیدگرفتگی و ماه‌گرفتگی) پدیده‌های خورشیدگرفتگی (کسوف) و ماه‌گرفتگی (خسوف)، برخلاف پدیده‌هایی که تاکنون در مورد آن‌ها صحبت شد، مانند گام‌های ماه، مسیر خورشید در آسمان و پیدایش فصل‌ها، به ندرت رخ می‌دهند. ممکن است شما تاکنون به طور مستقیم این پدیده‌ها را مشاهده نکرده باشید، هر چند اغلب افراد این شانس را دارند که در طول زندگی خود تماشای یک یا چند ماه‌گرفتگی را تجربه کنند. در مرداد 1396 (21 آگوست 2017) در بخشی از آمریکای شمالی مردم خورشیدگرفتگی کامل، و در بخش‌هایی خورشیدگرفتگی جزئی را مشاهده کردند. این خورشیدگرفتگی تنها در بخش‌هایی از نیم‌کره‌ی غربی قابل [...]

از خورشیدگرفتگی و ماه‌گرفتگی چه می‌دانید؟۱۳۹۸/۹/۲۳ ۲۳:۲۸:۵۹

ماه و حرکت آن در آسمان

۱۴۰۲/۱۰/۱۰ ۰:۱۳:۱۲

مقدمه‌ای بر ستاره‌شناسی، اخترفیزیک و کیهان‌شناسی (فصل یک-بخش پنج) بعضی از ما ممکن است کمی سر به هوا به نظر برسیم! فقط به خاطر این که آسمان و چیزهایی که در آن می‌گذرد برایمان جالب است و کنجکاوی ما را بر می‌انگیزد. آشکار است که آسمان شب جزئیات بیش‌تری در دل خود دارد. بنابراین بیش‌تر نگاه جست‌وجوگر ما را به خود میخکوب می‌کند. و چشم‌گیرترین چیزی که در آسمان شب توجه بشر را به خود جلب کرده، ماه است. این روشنایی خاطرآشوب که هر شب به شکلی در آسمان پدیدار می‌شود، به طور میانگین 384399 کیلومتر از زمین ما فاصله دارد؛ و هر 27.322 روز یک دور کامل در [...]

ماه و حرکت آن در آسمان۱۴۰۲/۱۰/۱۰ ۰:۱۳:۱۲

ارتفاع خورشید در آسمان و پیدایش فصل‌ها

۱۴۰۰/۱۲/۱۸ ۱۲:۳۱:۲۸

مقدمه‌ای بر ستاره‌شناسی، اخترفیزیک و کیهان‌شناسی (فصل یک-بخش چهار) ارتفاع خورشید در آسمان و پیدایش فصل‌ها تغییر ارتفاع خورشید در آسمان در زمان‌های مختلف سال تا کنون می‌دانیم به سبب چرخش زمین به دور خودش به نظر می‌رسد که خورشید هر روز مسیری را از شرق به غرب در آسمان می‌پیماید، و اگر ما می‌توانستیم در طول روز ستارگان را در آسمان مشاهده کنیم، به نظر می‌رسید هر روز خورشید نسبت به ستارگانی که در پس‌زمینه‌ی آسمان قرار گرفته‌اند کمی جابه‌جا شده است و این به علت گردش زمین به دور خورشید است. اما پرسش دیگری که می‌توانیم مطرح کنیم این است که: آیا مسیر ظاهری خورشید در آسمان [...]

ارتفاع خورشید در آسمان و پیدایش فصل‌ها۱۴۰۰/۱۲/۱۸ ۱۲:۳۱:۲۸

آیا مسیر خورشید در آسمان ثابت است؟

۱۳۹۸/۱۰/۱۳ ۲۲:۴۶:۰۹

مقدمه‌ای بر ستاره‌شناسی، اخترفیزیک و کیهان‌شناسی (فصل یک-بخش سه) مسیر خورشید در آسمان در آسمان روز چه می‌بینیم؟ اگر در طول روز آسمان صاف باشد می‌توانیم خورشید را در آسمان ببینیم، اما درخشش خورشید و نور روز مانع از آن می‌شود که بتوانیم اجرام آسمانی دیگر را مشاهده کنیم. برخی از روزها شما می‌توانید در طول روز ماه را نیز در آسمان ببینید و اگر محل قرار گرفتن ناهید (زهره) را در آسمان بدانید، گاهی نیز می‌توانید ناهید را در آسمان روز بیابید. می‌توانید تصور کنید اگر در روز هم همه‌ی ستاره‌ها دیده می‌شد، آسمان چه شکلی داشت؟ کدام ستاره‌ها پشت خورشید قرار می‌گرفتند؟ آیا در تمام روزها ستاره‌های [...]

آیا مسیر خورشید در آسمان ثابت است؟۱۳۹۸/۱۰/۱۳ ۲۲:۴۶:۰۹

تغییرات آسمان در روز و شب

۱۳۹۸/۱۰/۱۳ ۲۲:۴۶:۲۶

مقدمه‌ای بر ستاره‌شناسی، اخترفیزیک و کیهان‌شناسی (فصل یک-بخش دو) روز و شب یکی از بارزترین تغییرات آسمان که هر روز شاهد آن هستیم، تفاوت روز و شب است. در نیمی از شبانه‌روز آسمان روشن است و در نیم دیگر آن تاریک. اگر در طول روز آسمان صاف باشد می‌توانیم بگوییم خورشید در ابتدای روز در آسمان بالا می‌آید تا درست به بالای سرمان برسد و سپس در جهت مقابل پایین می‌رود و شب آغاز می‌شود. این پرسش برای سالیان دراز ذهن بشر را به خود مشغول کرده بود که آیا زمین ثابت است و خورشید به دور آن می‌گردد؟ از ظاهر امر که چنین برمی‌آید! اما امروز همه‌ی ما [...]

تغییرات آسمان در روز و شب۱۳۹۸/۱۰/۱۳ ۲۲:۴۶:۲۶

تعریف‌ها و مفاهیم کاربردی در کیهان‌شناسی و اخترفیزیک

۱۳۹۸/۱۰/۱۳ ۲۲:۴۶:۵۴

مقدمه‌ای بر ستاره‌شناسی، اخترفیزیک و کیهان‌شناسی (فصل یک-بخش یک) مقدمه و تعریف‌ها مقدمه شاید بسیاری از ما تاکنون به تحولات آسمان در طول شبانه‌روز یا در طول سال دقت نکرده باشیم. به نظر می‌رسد ساعت و تقویم‌هایی که سال‌های متمادی است ما را یاری داده‌اند، ساختاری پیچیده و دشوار دارد. ابزارهای رو به پیشرفت امروزی نیز کارهای بسیاری را برای ما آسان کرده است. برای این که بدانیم در چه روزی از سال هستیم کافی است نگاهی به تقویم بیندازیم، و اگر راه خود را گم کرده باشیم، سیستم مکان‌یاب و نقشه‌ی روی گوشی‌های هوشمندمان کمک می‌کند تا به آسانی مسیر مورد نظرمان را بیابیم. حتی اگر تقویم، ساعت [...]

تعریف‌ها و مفاهیم کاربردی در کیهان‌شناسی و اخترفیزیک۱۳۹۸/۱۰/۱۳ ۲۲:۴۶:۵۴

زمانی که دو کهکشان با هم برخورد می‌کنند، چه اتفاقی خواهد افتاد؟

۱۳۹۸/۸/۲۳ ۰:۰۱:۲۶

زمانی که دو کهکشان با هم برخورد می‌کنند، چه اتفاقی خواهد افتاد؟ یکی از پدیده‌هایی که به طور معمول در کیهان رخ می‌دهد، برخورد کهکشان‌ها با هم است. هرچند کهکشان‌ها اندازه‌های متفاوتی دارند، اما می‌توان گفت هر کهکشان حدود چندصد میلیارد ستاره در دل خود دارد. بنابراین ممکن است به نظر برسد هنگام برخورد دو کهکشان با هم، میلیون‌ها ستاره احتمال برخورد با هم را دارند. اما احتمال رخ دادن برخورد بین دو ستاره تقریباً صفر است. چون با وجود این که تعداد ستاره‌ها در یک کهکشان بسیار زیاد است، اما کهکشان‌ها وسعت زیادی دارند و بنابراین فاصله‌ی این ستاره‌ها از هم بسیار زیاد است. به عبارتی، اندازه ی ستاره‌ها [...]

زمانی که دو کهکشان با هم برخورد می‌کنند، چه اتفاقی خواهد افتاد؟۱۳۹۸/۸/۲۳ ۰:۰۱:۲۶
رفتن به بالا