تلسکوپ فضایی جدید جهت آزمودن نظریه‌ی نسبیت عام

۱۳۹۸/۶/۱۷ ۱۲:۲۴:۲۱

تلسکوپ فضایی جدید جهت آزمودن نظریه‌ی نسبیت عام در مقیاس‌های بزرگ تلسکوپ فضایی جدید اروپا Euclid به تازگی محققان تلسکوپ فضایی جدیدی را طراحی کرده‌اند که قادر به رصد بعضی از دورترین نقاط کیهان است. داده‌های این تلسکوپ می‌تواند در پاسخ ‌به یکی از بحث‌برانگیز‌ترین معماهای نظریه‌ی نسبیت عام، راه‌گشا باشد. آژانس فضایی اروپا قصد دارد در سال ۲۰۲۱ به کمک فضاپیمای Euclid، از میلیاردها کهکشان دوردست تصویربرداری کند. این تصاویر می‌تواند منجر به درکی جدید از نحوه‌ی عملکرد گرانش در اعماق فضا گردند. باور عمومی بر این است که در حال حاضر نظریه‌ی نسبیت عام، بهترین روش توصیف گرانش است. این نظریه با داده‌های تجربی در منظومه‌ شمسی و [...]

تلسکوپ فضایی جدید جهت آزمودن نظریه‌ی نسبیت عام۱۳۹۸/۶/۱۷ ۱۲:۲۴:۲۱

جایزه نوبل فیزیک ۲۰۱۸ به پیشروهای فیزیک لیزر اهدا شد

۱۳۹۸/۶/۱۷ ۱۲:۲۴:۵۶

برندگان نوبل فیزیک 2018 جایزه نوبل 2018 آکادمی نوبل سوئد، 2 اکتبر 2018، جایزه نوبل فیزیک را به آرتور اشکین Arthur Ashkinامریکایی جرارد مورو  Gérard Mourouفرانسوی و دنا ستریکلند Donna Stricklandکانادایی اهدا کرد. جایزه نوبل فیزیک ۲۰۱۸ آرتور اشکین از آزمایشگاه بل در ساخت و توسعه ایده انبرک های نوری optical tweezers نقش داشته است. ابزار اپتیکی/لیزری که برای مطالعه فیزیک سلولی/زیستی اهمیت بسزایی دارد. جرارد مورو از اکول پلی تکنیک فرانسه و دانشگاه میشیگان امریکا و دنا ستریکلند از دانشگاه واترلو کانادا که نیمی از جایزه را شریک شده اند، در توسعه تکنیک مربوط به تقویت لیزرهای فوق کوتاهultrashort laser pulse پیشرو بوده اند. علاقمندان برای آگاهی بیشتر از جزئیات این تحقیقات، [...]

جایزه نوبل فیزیک ۲۰۱۸ به پیشروهای فیزیک لیزر اهدا شد۱۳۹۸/۶/۱۷ ۱۲:۲۴:۵۶

قلب گالیومِ مایع بشدت می‌تپد!

۱۳۹۸/۶/۱۷ ۱۲:۳۶:۲۵

حرکت ارتعاشی گالیوم مایع تحت تأثیر جریان الکتریکی اعمال یک جریان در طول قطره‌ای از گالیوم مایع حرکتی ارتعاشی را القا می‌کند؛ حرکتی که یاد‌آور ضربان قلب است! اگر میخی آهنی را در مجاورت قطره‌ی جیوه قرار دهید، قطره به شکلی آشوبناک‌ شروع به ضربان می‌کند. این ارتعاشات با واکنشی شیمیایی به راه می‌افتند که موجب می شود تنش سطحیِ قطره افت‌وخیر داشته باشد. اگرچه این حرکت بخوبی شناخته شده است اما پژوهش‌گران در کنترل این حرکتِ ضربانیِ آشوبناک‌ جیوه دچار چالش شده‌‌اند. اکنون خیالین وانگ (Xiaolin Wang ) از دانشگاه ولونگونگ در استرالیا و همکارانش نشان داده‌اند که قطرات گالیوم مایع نیز می‌توانند بواسطه‌ی افت‌وخیزهای تنش سطحی ارتعاش کنند. بعلاوه دوره‌ی تناوب [...]

قلب گالیومِ مایع بشدت می‌تپد!۱۳۹۸/۶/۱۷ ۱۲:۳۶:۲۵

اندازه‌گیری میدان مغناطیسی با میون‌های باردار منفی

۱۳۹۸/۷/۱۹ ۲۲:۳۴:۰۶

اندازه‌گیری میدان مغناطیسی داخلی مواد با میون‌های باردار منفی پس از جای‌گزین ساختن میون‌های باردار مثبت، با ذرات مشابه منفی، در یک روش اندازه‌گیری میدان مغناطیسی، پخش هیدروژن در یک ماده‌ی ذخیره‌ساز هیدروژن، کاوش شده‌است. با استفاده از ترفندی که چرخش و استراحت اسپین میون (μSR) نامیده می‌شود، می‌توان میدان مغناطیسی داخلی مواد را، با وارد ساختن میون به مواد و مشاهده‌ی محصولات واپاشی، اندازه‌گیری کرد. به صورت معمول، در این سازوکار، از میون‌های با بار مثبت استفاده می‌شود؛ اما به تازگی در مطالعه‌ای، اندازه‌گیری‌های میدان مغناطیسی با به کار بستن میون‌های با بار منفی انجام شده‌است. پژوهش‌گران در مجموعه‌ی تحقیقاتی شتاب‌دهنده‌ی پروتون در ژاپن (J-PARC)، با استفاده از باریکه‌ی [...]

اندازه‌گیری میدان مغناطیسی با میون‌های باردار منفی۱۳۹۸/۷/۱۹ ۲۲:۳۴:۰۶

توفند چیست و چگونه شکل می‌گیرد؟

۱۳۹۸/۸/۲ ۱۱:۴۵:۳۵

توفند چیست و چگونه شکل می‌گیرد؟ مراحل به وجود آمدن توفان‌های سهمگین توفندها (Hurricane) در حقیقت توفان‌ها و گردبادهای خیلی شدیدی هستند که بنا بر مکان وقوع‌شان مردم نام‌های گوناگونی به آن‌ها می‌دهند. دانشمندان این نوع توفان‌های بزرگ را توفند یا تندباد دریایی (tropical cyclone) می‌نامند. چنین توفان‌هایی که بیش‌تر آن‌ها بر فراز اقیانوس اطلس شکل می‌گیرند، به شدت متلاطم‌اند و با باران و سیلاب تند همراه‌اند. به طور معمول برای توفندهایی که در اقیانوس اطلس شکل گرفته‌اند از نام Hurricanes استفاده می‌شود اما همه‌ی انواع آن را توفند (tropical cyclone) می‌نامند. مناطقی که چنین توفان‌هایی شکل می‌گیرد در تصویر زیر مشخص شده است. نقشه‌ی توفان‌ها و توفندهای [...]

توفند چیست و چگونه شکل می‌گیرد؟۱۳۹۸/۸/۲ ۱۱:۴۵:۳۵

برهمکنش امواج گرانشی و ماده تاریک: تاثیرگذار اما غیرقابل ردیابی

۱۳۹۸/۶/۱۹ ۱۷:۱۷:۳۶

برهمکنش امواج گرانشی و ماده تاریک محاسبات اخیر انجام‌شده، نشان‌دهنده اثرگذاری ماده تاریک بر انتشار امواج گرانشی است اما بنابر حساسیت امکانات فعلی، این تاثیر قابل ردیابی نیست. تاثیر ماده تاریک بر امواج گرانشی بنابر پیشنهاد اختر فیزیک‌دانان، می‌توان از امواج گرانشی برای آشکار ساختن خواص ماده تاریک بهره گرفت، مشابه با روشی که از امواج لرزه‌ای جهت کاوش ساختار داخلی زمین بهره گرفته می‌شود. با این وجود محاسباتی که به تازگی توسط رافائل فلاگر (Raphael Flauger) از دانشگاه کالیفرنیا و استیون واینبرگ (Steven Weinberg) از دانشگاه تگزاس صورت گرفته، بیانگر این است که برای نیل به این هدف مسیر دشوار و طولانی‌ای پیش‌روی محققان قرار گرفته است. [...]

برهمکنش امواج گرانشی و ماده تاریک: تاثیرگذار اما غیرقابل ردیابی۱۳۹۸/۶/۱۹ ۱۷:۱۷:۳۶

رفتار جمعی اسپین‌ها در یک گاز کوانتومی فوق سرد

۱۳۹۸/۶/۱۹ ۱۷:۱۵:۱۷

رفتار جمعی اسپین‌ها در یک گاز کوانتومی فوق سرد محققان به تازگی یک مد جمعی اسپینی در یک چگالیده بوز-اینشتین را کشف کرده اند که پیشتر هرگز مشاهده نشده است. برهمکنش‌های جمعی در بین ذرات فوق سرد یک گاز کوانتومی می‌تواند منجر به رفتارهای غیرمعمول از جمله ابرشارگی شود. هم اکنون محققان پدیده جمعی جدیدی را در یک گاز اسپینوری (هاله اتمی فوق سرد که ویژگی‌های مغناطیسی و ابرشارگی در آن برقرار است) مشاهده کرده‌اند. Bruno Laburthe-Tolra و همکارانش از دانشگاه پاریس 13 در ویلنتوس دریافته‌اند که یک میدان مغناطیسی توانایی ایجاد یک نوسان جمعی اسپینی در یک گاز را دارد. رفتار جمعی اسپین تیم یک چگالیده بوز اینشتین را [...]

رفتار جمعی اسپین‌ها در یک گاز کوانتومی فوق سرد۱۳۹۸/۶/۱۹ ۱۷:۱۵:۱۷

یک ادغام ایده‌آل برای اندازه گیری انبساط کیهانی

۱۳۹۸/۶/۱۹ ۱۷:۱۳:۳۴

یک ادغام ایده‌آل برای اندازه گیری انبساط کیهانی احتمالا بین منابع مختلف امواج گرانشی، ادغام ستاره نوترونی و سیاه‌چاله دقیق‌ترین راه برای اندازه‌گیری سرعت انبساط کیهان است. اندازه گیری انبساط کیهان   نجوم امواج گرانشیِ احتمالاتی همچون استفاده از منبع امواج گرانشی به عنوان نشانه‌ای برای اندازه‌گیری سرعتِ انبساطِ کیهان، درحال رشد است. گزارش جدید سالواتور ویتال (Salvatore Vitale) از موسسه تکنولوژی ماساچوست، کمبریج، و هسین-یو چن از دانشگاه هاروارد نشان می‌دهد که نوع خاصی از منابع امواج گرانشی، دربردارنده ادغام یک سیاه‌چاله و یک ستاره نوترونی، می‌تواند بهترین وسیله برای تعیین آهنگ انبساط کیهان باشد. آهنگ انبساط، یا ثابت هابل، کنونی یک ضریب مهم در محاسبات کیهان‌شناسی [...]

یک ادغام ایده‌آل برای اندازه گیری انبساط کیهانی۱۳۹۸/۶/۱۹ ۱۷:۱۳:۳۴

از خورشیدگرفتگی و ماه‌گرفتگی چه می‌دانید؟

۱۳۹۸/۹/۲۳ ۲۳:۲۸:۵۹

مقدمه‌ای بر ستاره‌شناسی، اخترفیزیک و کیهان‌شناسی (فصل یک-بخش شش) گرفت‌ها در آسمان (خورشیدگرفتگی و ماه‌گرفتگی) پدیده‌های خورشیدگرفتگی (کسوف) و ماه‌گرفتگی (خسوف)، برخلاف پدیده‌هایی که تاکنون در مورد آن‌ها صحبت شد، مانند گام‌های ماه، مسیر خورشید در آسمان و پیدایش فصل‌ها، به ندرت رخ می‌دهند. ممکن است شما تاکنون به طور مستقیم این پدیده‌ها را مشاهده نکرده باشید، هر چند اغلب افراد این شانس را دارند که در طول زندگی خود تماشای یک یا چند ماه‌گرفتگی را تجربه کنند. در مرداد 1396 (21 آگوست 2017) در بخشی از آمریکای شمالی مردم خورشیدگرفتگی کامل، و در بخش‌هایی خورشیدگرفتگی جزئی را مشاهده کردند. این خورشیدگرفتگی تنها در بخش‌هایی از نیم‌کره‌ی غربی قابل [...]

از خورشیدگرفتگی و ماه‌گرفتگی چه می‌دانید؟۱۳۹۸/۹/۲۳ ۲۳:۲۸:۵۹
رفتن به بالا